Kruasan günümüzdə fransız mətbəxinin simvollarından biri kimi tanınır. Makaron italyan mətbəxinin etiketi olduğu kimi, kruasan da fransız mətbəxinin vizitkartıdır. Makaronu sevməyən italyan təsəvvür etmək nə qədər çətindirsə, kruasanı sevməyən fransızı düşünmək də bir o qədər mümkünsüzdür. Yəqin ki, bir fransız üçün ən keyifli səhər yeməyinin “olmasa, olmaz”ı boşqab böyüklüyündə, sobadan yenicə çıxmış bir kruasan və bir fincan qəhvədir. Elə buna görə də Parisdə sübh tezdən səhər yeməyi yeyə biləcəyiniz istənilən kafeyə girdikdə, hətta onun önündən keçdikdə belə təzə kruasan və təzə çəkilmiş qəhvə ikilisinin mükəmməl qoxu ahənginin sehrinə düşməmək mümkün deyil .
Aşağıda sizə bu mükəmməl ləzzəti evinizdə necə hazırlaya biləcəyinizin reseptini verəcəyəm. Ancaq əvvəlcə ləzzəti qədər meydana gəlməsi barədə də fərqli fikirlərin olduğu və “aypara” mənasını verən bu çörəyin mənşəyi haqda bizdə çox da bilinməyən fikirləri sizinlə bölüşəcəyəm. Xülasə olaraq onu deyim ki, fransızlar hər nə qədər bunun 13-cü əsrdən bəri bilinən bir çörək növü olduğunu sübut etməyə çalışsalar da, ən az bir o qədər də Vyana mühasirəsindən sonra Avstriyada (bəzi rəvayətlərdə isə Macarıstanda) Osmanlı məğlubiyyətinin simvolu olaraq ortaya çıxdığını söyləyirlər. Daha konkret ifadə etsək, bu bölgələrdə aypara şəklində olan çörəklərin meydana gəlməsinin kökündə Vyana mühasirəsində Osmanlı dövlətinin məğlub olmasını bu dövlətin bayrağında yer alan “ayparanı” hər səhər sındırmaqla qələbəni simvolik olaraq canlı tutmaq istəyi dayanırdı. Təbii ki, sonralar bu növ çörək bişirilməsi ticarətə çevrilmiş və artıq ilkin mahiyyətini itirmişdir.  

Bu məqamla bağlı illər əvvəl Türkiyədə dərc olunmuş bir məqaləni sizinlə paylaşacaq və daha sonra reseptimizə keçəcəyəm. “Kruasan fransız çörəyi deyil. İlk dəfə Vyanada ortaya çıxıb və onun ilk dəfə hazırlanması Osmanlı müharibələrinin baş verdiyi 17-ci əsrə gedib çıxır. Bununla bağlı bir sıra əfsanələr var. Bu gün türkləri “Avropa Birliyi”ndə görmək istəməyənlərin genlərində əcdadlarından gələn, türklərin bütün Avropanı ələ almalarına çox az qalan 1529-cu ildəki birinci və 1683-cü ildəki ikinci Vyana mühasirəsinin qorxusu var. Xüsusi ilə ikinci mühasirədə şəhərin ətrafla bütün əlaqələri kəsilmiş və şəhər qıtlıqdan ciddi əziyyət çəkirdi. Qərb dünyasının qorxduğu başına gəlirdi. Xristianlığın şərqdəki son qalası da ələ keçəcəkdi. Ancaq Vyana mühasirədən çıxa bildi. Polyak Kral Jan Sobiyeskinin əmrindəki alman-polyak qüvvələri Köprülü Kara Mustafa Paşanın əmrindəki Osmanlı ordusunu geri çəkilməyə məcbur etdi. Buraya qədərki hadisələr həm Türk, həm də Avropanın bütün ölkələrinin rəsmi tarixlərində məlumdur. Ancaq kruasanın tarixi bu qədər dəqiq deyil. Daha doğrusu bu aypara şəklindəki çörəklə bağlı bir neçə əfsanə var; heç kim həqiqətin tam olaraq necə olduğunu bilmir. Əlbətdə ki, kruasanın tarixi ilə bağlı çox fərqli rəvayətlər var. Ancaq əksər hallarda mənbə olaraq Vyana göstərilir və osmanlılar bu şəhəri hədəf aldıqları üçün Osmanlı təhlükəsinin keçməsinə də ən çox vyanalıların sevinməsi təbiidir. Beləcə 17-ci əsrdən etibarən aypara şəkilli çörək və şirniyyatlar Avropanın digər şəhərlərinə də yayıldı. 1770-ci ildə Avstriya kraliçası Marie Theresanın 15-ci övladı Marie Antoinette fransız şahzadəsi Louis August ilə evləndi və Parisə köçdü. 1774-cü ildə isə Kral XV Louis çiçək xəstələyindən öldükdən sonra Marienin əri XVI Louis adı ilə taxta çıxdı. Avstriya əsilli yeni kraliçanın aypara şəklindəki çörəyi Fransa saray əyanlarına tanıtması mövzusunda tarixçilər həmfikirdir. Buna əvvəl türk çörəyi deyilmiş, sonra isə böyüyən ay mənasını verən “croissant” adlandırılmışdı. Kruasan sonraları sarayın xaricinə çıxmış və xalq da bunun aludəçisi olmuşdur. Bu gün fransız mətbəxinin simvolu halına gələn bu çörəyi onlara ərmağan edən avstriyalı gəlinə isə fransızlar öz təşəkkürlərini necə ifadə etdilər, bilirsiniz?! Fransız inqilabında onun və ərinin başını gilyotində kəsərək!.. Kruasanı sevsələr də, avstriyalı gəlini sevə bilmədilər.” (Sabah qəzeti, Ahmet Örs,  19.07.2009.)

İndi isə günümüzdə fransız mətbəxinin simvolu olan kruasanın reseptini bölüşək. Əvvəlcədən onu deyim ki, kruasanın xəmirini hazırlamaq zəhmət tələb edir. Ancaq təzə bişmiş kruasanı isti bir qəhvə ilə yeyərkən çəkdiyiniz zəhmətin hədər getmədiyindən əmin olacaqsınız.

 
Kruasan
Ərzaqlar:
Xəmir üçün.
  • 1 paket tez maya (10 qr)
  • 500 qr un
  • 1 stekan ilıq su.
  • 1 ç.q. (çay qaşığı) şəkər tozu
  • 1 ç.q. (çay qaşığı) duz
  • 50 qr. kərə yağı
Xəmirin arası  üçün.
  • 250 qr. kərə yağı
Üstü üçün.
  • 1 ədəd yumurta sarısı + 1 çimdik duz
 
Hazırlanması:
  • Unun yarını dərin bir qaba tökürük və üstünə mayanı, duzu, toz şəkəri və suyu əlavə edirik. Xəmiri yoğurmaya başlayırıq və unun qalanını da az-az əlavə edirik. Xəmir alınanda 50 qr kərə yağını da əlavə edərək yoğururuq. Ələ yapışmayan yumşaq xəmir alındıqda xəmiri az unlanmış bir səth üzərində təkrar 5-6 dəqiqə yoğururuq. Əldə olunan xəmirin üstünü örtərək mayanlanmaya qoyuruq. Təxminən 1 saata xəmir 2 qatına çıxır.
    Mayalanan xəmiri kvadrat şəklində açırıq və daha sonra bütün ucları ortaya gələcək şəkildə məktub formasında qatlayırıq. Bu şəkildə xəmiri streçləyərək soyuducuya qoyuruq və bir gecə orada saxlayırıq. 250 qramlıq kərə yağını isə otaq temperaturunda yumşaltdıqdan sonra bir soyuducu sellafanın içində oxlovla yayıb düzbuqaclı formasında incəldirik və soyuducunun buzxanasına qoyuruq.

    Ertəsi gün soyuducudakı xəmiri və yağı çıxarırıq. Xəmiri az unlu səth üzərində düzbucaqlı formasında elə açırıq ki, ölçüsü yağın ölçülərindən 2 dəfə böyük olsun. Yağı xəmirin arasına qoyaraq xəmiri üzərinə elə qatlayırıq ki, yağ tamamilə xəmirin içində qalsın. Kənarlarını birləşdiririk və təxminən yarım sm qalınlığında düzbucaqlı formasında yayırıq. Sonra xəmiri üst üstə 3-ə qatlayırıq və təkrar eyni qayda ilə düzbucaqlı şəklində açırıq. Bu presesi 3 dəfə təkrarladıqdan sonra xəmiri qatlayıb, streçləyib soyuducuya qoyuruq. Təxminən 2-3 saat gözlədikdən sonra çıxarıb az unlu səth üzərində yarım sm qalınlığında və münkün qədər böyük dördbucaqlı formasında xəmir açırıq. Sonra bərabər ölçülü üçbucaqlı formasında kəsirik. Alınan üçbucaq xəmirlərin oturacaq qisminə bıçaq ilə kiçik bir kəsik atırıq və kəsik atılan kənardan başlayıb rulon şəklində bükürük (içlik qoymaq istəsəniz, zövqünüzə görə şokolad yaxması, qatılaşdırılmış süd, cem və s. qoya bilərsiniz) .
    Sonra soba sinisinin üstünə bişirmə kağızını sərib kruasanları aralı-aralı yığırıq. Yumurta sarısını bir az duzla çırpıb kruasanların qat yerlərinə gəlməyəcək şəkildə üzərlərinə çəkirik. Əvvəlcədən isidilmiş sobada 190-200 dərəcədə təxminən 20 dəqiqə bişiririk.
    Nuş olsun.

Comments

comments

OXŞAR RESEPTLƏRMORE FROM AUTHOR