Bulğurun anna maddəsi olan buğda; öz, kəpək və endosperm olaraq 3 bölümdə ibarətdir. Lazımalı qida məhlulları öz və kəpəkdədir. Endosperm isə nişasda və az proteinlərlə buğdanın və əlbəttə ki, bulğurun sadəcə energiya verən bölmələridirlər. Bulğurun tərkibində B12 xaric bütün B vitaminləri vardır
Bulğurdan qida olaraq keçmişdən istifadə edilir. Çin mənbələrinə görə, M.Ö. 2800-cü illərdə Çin İmparatoru Shen Nung, bulğurun əsas maddəsi olan buğdanı; düyü, darı, arpa və soya paxlasıyla birlikdə beş müqəddəs bitkidən biri olaraq təyin etmişdir.
Dünyada ilk istifadə olunan qida məhsullarından olan bulğuru, məşhur monqol imparatoru Çingiz Xan müharibələrində ordularının ərzaqları arasında tədarük etmişdir.
Bulğurdan daha çox plov hazırlanır. Türk mətbəxin bulğurdan kısır (salat), çiy köftə, bulğur halvası kimi yeməklər də hazırlanır.
Bulğur qandakı yağları azaldıcı özəlliyi olan posa/lif’lərə görə faytdalı bir qidadır. Karbonhidrat miqdarı az, protein miqdarı isə yüksəkdir. Bulğurun tərkibindəki olan vitaminlərdən B1 vitamini əsəb və həzm sisteminə əsas əhəmiyət kəsb etməkdədir.
Bulğurun tərkibindəki yüksək miqdardaki lif olmağı bağırsaqların düzgün işləməsində əhəmiyyətli rolu vardır. Liflərin toxluq hissinin verdiyinə görə, bulğur pəhriz dövründə tövsiyə edilir. Bulğur insanı tox tutur və yemək yemə hissini azaldır. Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, insan orqanizması gündə təqribi 25-30 qr lif tələb edir. Bu təlabatı da 1 boşqab bulğurla asanlıqla ödəyir.
Tərkibindəki folik asittinə görə, uşaq və hamilə qadınlar üçün əhəmiyyətli qidadır. Tərkibində doymamış yağ var. Bununla birliktə tərkibində çox az yağ olduğu üçün sağlamlık üçün tövsiyə edilən qidadır. Xolesterin yoxdur. Tərkibindəki minerallar və sellülozaya görə qidaların həzmini tezləşdirir, qəbzliliyin və bağırsaq xərçənginin qarşısını alır. Bulğur radiyasiyaya qarşı dözümlüdür. Buna görə bəzi nüvə müharibəsi olma ehtimalı olan ölkələr bulğur ehtiyatı tuturlar. Bişirmə və qurutma proseslərinə görə, digər məhsullara görə çox gec kiflənir və sağlanılma ömrü uzun olur. Bulğur şəkər xəstələri üçün də tövsiyə edilir.
Bulğur (100 qr üçün)
Kalori (energiya) – 350 Kcal
Karbonhidrat – 69,8 qr
Protein – 12,5 qr
Yağ – 1,5 qr
Kalsiyum – 40 mq
Dəmir – 3,5 mq
B1 Vitamini – 0,40 mq
B2 Vitamini – 0,06 mq
Niasın – 4,3 mq
